Necdet Koçak
Kerkük Şairleri Ansiklopedisi ve Ata Terzibaşı
Türkmen Araştırmacı Avukat Ata Terzibaşı, 6 ciltten oluşan Kerkük Şairleri Ansiklopedisi (Kerkük Şairleri) kitabının ikinci cildini çıkardı. Daha önce Terzibaşı, bugüne kadar ele alınmayan kanun, tarih, folklor ve edebiyat konularında önemli çalışmalarıyla Türkmen kütüphanelerini zenginleştirmiştir. Bu bağlamda Bağdat “Darul Marife” evi kitapçık şeklide Terzibaşı’nın “yorumlara karşı yorumlar” çalışmasını basmıştır. Terzibaşı, bu çalışmasında 4. Sınıf Hukuk Fakültesi öğrencisi olarak, hocası Salahattin el-Nahi’nin “Yetrice Yorumlar” eserine karşı bası maddelere yorum ve şerih getirerek Arapça ilk eserini 1954 yılında yayınlamıştır. Daha sonra Kerkük horyat, makam ve havaları ile ilgili 3 ciltlik “Kerkük Manileri ve Horyatları” eserinde horyatın doğuşu, gelişmesi, icrası hakkında önemli bilgiler içeriyor. Bu çalışması Araştırmacılar önemli bir temek kaynak niteliğinde olduğuna inanıyorum. Terzibaşı’nın 3. Eseri ise, “Kerkük Eskiler Sözü” kitabında Türkmen atasözleri, deyimler yer aldı. Daha sonra 1961 yılında “Kerkük Havaları”, Halk hikayelerimizden “Arzu Kamber” hikayesi Kerkük, Tahran ve Türkiye’de de basılmıştır.
Bugünün yazı konusu ise, “Kerkük Şairleri” en önemli eserlerinden biridir. Bu eserde Terzibaşı, Kerkük şairleri; Bekir Müftü Efendi ve oğlu Lütfü Omur Ali Baba, Abdülkadir Gulami, Abdürrahman Halis, Şeyh Muhammed Salih, Şeyh Abdülkadir Faiz, Kerkük’te hicve şairlerin şeyhi Rıza Talabani, Mehmet Rasih ve oğlu Ömer Rasih Öztürkmen ve Bahattin Salih.
Terzibaşı Üstadımız bu çalışmasında değerli şairlerin hayatlarını araştırıp ilk kaynaktan bilgiler vermiştir. Ayrıca şairlerin tercümeyi halleri yanında edebi kişiliklerine de değinmiştir. Her şairin şiirlerinden örnekler vererek, eserlerini de zikrederek, temek bir çalışmaya imza atmıştır. Bu çalışmasında Terzibaşı şairle ilgili, Arapça, Türkçe, Farsça ve Kürtçe kaynaklardan da yararlanarak, şairlerin şiirlerinden tercümeler yapıp, gerçek yeteneklerini ortaya çıkarmıştır.
Öte yandan Ata Terzibaşı bu eserinde şairler arasında bazı münazaralara da yer vermiştir. Nitekim Büyük Türk Şairi Namık kemal ile Kerküklü Şair Şeyh Rıza Talabani arasındaki atışmalar ve yine Şeyh Rıza ile Felsefeci Şair Cemil Sıdki el-Zehavi’nın arasındaki bire bir Kelime Savaşına dönüşen atışmalarına kitapta değinmesi, büyük ilgi toplamıştır. Ayrıca kitapta Şair Faiz’in ve şeyh Rıza Talabani’nin hayatta der nitelikleri olan edebi muhavereleri ve münazaraları gerçekten de şairlerin ne kadar dolu ve hayat içeren kişiler olduğunu gösteriyor. İşte Terzibaşı bu eserinde Şair arasındaki diyaloğa, dostluğa ve samimiyete de değinmiştir.
Burada sözümü noktalamak istiyorum. Terzibaşı Üstadımızın hakkını ödeyemeyiz, kendisine sağlıklı uzun ömürler dilerken, okurların kulaklarına da derim ki, bu değerli kitabın üzerinde büyük araştırmacı Ata Terzibaşı’nın imzası vardır.
