Münevver Molla Hassun
Kerkük Matbuat Tarihi
Uzun çağlar boyunca kocaman şehrimizin h köşesine bir göz atılarsa, kültür, okuma, çabaları Işıl ışıl görünmektedir. Diğer köşeler ise edebiyat kokar sanat saçar. Böyle değerli bir toplumun doğru kültürünü cum yansıtan, ancak aydın ve üstün kültüre sahip olanlardır mat içinde araştırmacı (Ata Terzibaşı) kültüre Büyük hocamız gösterdiği sonsuz hizmetleri yadsınamaz. Son günlerde sağlam yayımladığı (Kerkük Matbuat Tarihi) kitabı ve bu uğurda çağdaş büyük Türkmen edebiyatımız, Irak Türkmen daha k kültürü ve edebiyatı uğrunda kendini seferber ederek çok yayım sayıda zengin eserleri, Irak kütüphanelerinde yer alarak da oku Türkmen kültür ve edebiyatı ve folklorunu inceleyenlere ve doğru araştırıcılara, yaralı bilgileri göstermektedir. Şimdi de araştırı alanına bir yara ekleyen hocamızın iki ciltten oluşan (Kerkük Matbuat Tarihi) kitabı 30 Temmuz 2001 çıkma tarihinde yayımlandı. Bilimsel, açık ve edebi bir dille canlar yazılan bu kitap 1879 1985 M. Yılına dek, Kerkük şehrinde kurulan matbaa ve yayımlanan kitap, dergi ve dikkat gazeteleri başlangıcından günümüze kendi gücü ile ve çalışmalarıyla eski gazete ve dergilerden ve nüshaları yok sayısı tükenmiş ve piyasada benzeri bulunmayan maka bilgileri elde ederek onlara kitaplardan kapsamlı kaynak diye dayanarak kapsamlı bir şekilde bilgileri saptayarak yazla bırakmıştır yeni bir eser bırakmıştır.
Bir giriş ve dört bölümden oluşan bu kitap önsözden ilk kaynakları göz önüne bırakarak, Irak’a ilk matbaa ve gazete Arapça (Zavra) gazetesine ışık tutmuştur. Kitabın içerdiği konuları dörde bölmüştür. Birinci bölümde Osmanlılar devrinde Kerkük basım evleri ve Kerkük’te matbuatın ön belirtileri gazete ve dergilere de sün işaret etmiştir. İkinci bölümde işgal devrinde matbaa ve matbuatları tarihlerine göre yararlı örneklerle sergilemiştir. İkinci cilde gelince, üçüncü bölümde karanlık devrinin 1921 1958 yılına dek ve önemli yapıtlar kar ele alarak söz konusu etmiştir. Dördüncü bölüm ise ünü cumhuriyet devrinde 1958 1985 yıllına dek kurulan matbaalardan ve bastığı kitaplardan söz ediyor. Birinci yıl içinde ve sonraki yıllarda yayımlanan matbualarla doğru ve türe erde sağlam bir biçimde saptamıştır. Böylece her dört devrin tarihine bilgilerini geniş bir motifte sergilemiştir ve kitabın daha kapsam olması için, pereler arasında, devirlerde yayımlanan dergi ve gazetelerden örnekler sunmuştur. Bu çok da okur için yarar ve aydınlanıcı bir hizmettir. Böylece doğrudan bir kaynak yapıt ortaya koymuştur büyük araştırmacımız.
Bence bu kitap bir kılavuz olarak meydana ten çıkmasıyla kültür ve edebiyat kalıtımızı, bir daha yeniden 001 canlandırıyor ve gerçekten şahane bir yapıt olduğunu da dille vurguluyor. Birinci kitapta önsözü okurken bu tümceler dikkatimi çekti “Bu alanda yayımlanan ilkyazım Bağdat’ta basılan günlük (El Şura) gazetesinin 12.11.1947 tarihli sayısında (El sahafa Indiana) başlıklı Arapça içtimai bir makaleden ibarettir. Dikkatimi çekerken gönlümü ve kafamı sonsuz alkışlar kapladı. 1947’den bugüne dek yazıları yayımlanan ve kültür bayrağını taşıyan bir insan millet için, yurt için doğrudan tükenmez bir definedir. Kitabı okurken sevinç dalgaları gönlüme sizdi. Dalgalar kanadında gerisen geri çekildim unutulmuş, geçmiş yıllara doğru. Yıllar arasında uçarken Kerkük’ün kültür ve edebiyat durumunu öğrendim.
Evet, şehrimizde böyle çok sayıda ve uzun yıllar boyu yayınlanan gazeteler, dergiler ve kitaplar toplumun nedenli kültürlü ve aydın olduğunu yansıtıyor.
Sözüme son vermeden büyük yazar ve araştırıcımıza bu yazım yoluyla alçak gönülle söylüyorum: Takdire layık olan yorgunluklarınız böyle zengin bir eser yoluyla ürününü vermektedir. Onun için size şükranlarımı sunmamı kabul ederseniz ne mutlu bana.
