Ata Terzibaşı’nın bu eseri, ansiklopedik nitelikli, dört ciltten oluşmaktadır. “Kerküklü Fazi: çevresi, yaşamı, tasavvufi ve edebi kişiliği ile bazı şiirlerinin açıklaması” adlı eser, Kerküklü şair Şeyh Abdülkadir Faiz’i konu etmiştir. Çünkü Faiz Türkçede şah eser sahibi, usta bir sanatçı olduğundan dolayı, bu ölmez eseri Terzibaşı ele alıp, üzerinde çalışmalar yapmıştır. 19. yüzyılın son yarısında divan edebiyatında kendine özgü bir çığır açan Şeyh Faiz, Irak Türkmen edebi sanatının gerçek zevkini Fuzuli’den sonra bize tattıran bu büyük şair, Türkçe, Farsça, Kürtçe ve Arapçayı mükemmel bir şekilde ve Hintçeyi az çok bilen Faiz eserlerinden fıtri “doğuştan” kabiliyeti olan sadece Türk dilinde şiirler yazan bu büyük şair, umumi Türk edebiyatında tasavvuf şiirin son temsilcisi sayılır.
Terzibaşı, bu eserinde, Faiz’in şiirlerinin geniş bir şekilde tahlil ederek açıklamasını ve edebi güzelliğini, sanat yapısı üzerinde ilmi çalışmaları sonucu, ustalığını göstermiştir. Ülkemizde divan şiirini sevenlere, divan şiiri ile ilgili ve edebi bilgiler içine alan ilk kaynak eser sayılır. Bundan önce ülkede divan şiirini konu eden eser yok diye biliriz.
Bu eser, Büyük şair Şeyh Abdülkadir Faiz’in hayatı, edebi, tasavvufi kişiliği ve şiirleri ile ilgili mukayeseli açıklamalar yapılmıştır. Bu çalışmalar yanında şairin yaşadığı on dokuzuncu yüz yılda Kerkük’te, edebi, sosyal hayatın açıklaması ve kapsamlı bilgiler verilmiştir, yani o dönemin kültürel, sosyal yaşamın tarihi ele alınmıştır. Kerkük şehrinde olan kültürel ve sosyal müessesseler, camiler, tekkeler, eğitim, öğretim hakkında etraflı bilgiler verilmiştir. Kerkük’ün gerçeğini ve bir Türkmen özelliğinin göstergesi olarak ilmi, akademik, metotlarla edebiyat, tarih araştırmacılar için bir kılavuz eser sayılır.
Bu değerli kaynak eserin giriş bölümünde geçen enteresan bilgiler, Kerkük şehri ile ilgi yukarıdaki bilgileri değerli araştırmacı yazar ve mütercim Mevlut Taha Kayacı, hocası Terzi başının onayını aldıktan sonra”19.yüzyılda Kerkük’te kültürel ve sosyal yaşam” adı altında 2010 yılında Rahmetli yayın dünyasına sunmuştur. Buda bize, gösteriyor bir değerli kaynak eserden, bir diğer kıymetli kaynaklar çıkmıştır. İşte Ata Terzibaşı’nın yazdığı tüm eserlerinden, eser çıkma imkânı vardır.[1]
[1] Ata Terzibaşı, Kerküklü Faiz, 4 cilt, Kerkük 2008 eski Türkçe.
